kret

Występowanie [edytuj]

Występują na półkuli północnej – w Europie. Azji i Ameryce Północnej. Jedynym przedstawicielem rodziny występującym współcześnie na terenie Polski jest kret europejski (Talpa europaea). Kretowate są znane ze śladów kopalnych eocenu. Na terenie Polski występowały w pliocenie wymarłe gatunki z podrodziny Desmaninae.

Charakterystyka [edytuj]

Budową ciała zbliżone są do ryjówkowatych. Charakteryzują się niewielkimi rozmiarami ciała, wąską, spłaszczoną czaszką z charakterystycznymi cienkimi łukami jarzmowymi. Większość ma silnie rozwinięte, zwrócone na zewnątrz, zakończone szpadlowatymi pazurami przednie kończyny przystosowane do kopania tuneli. Niektóre gatunki potrafią wykopać dziennie do 20 m podziemnego korytarza^[1]. Mają małe, często silnie uwstecznione oczy. Na pyszczkach i kończynach występują włosy czuciowe (zatokowe). U przedstawicieli podrodziny Talpinae brak uszu zewnętrznych.

Wzór zębowy		I	C	P	M
32-44	=	2-3	1	3-4	3
		1-3	0-1	3-4	3

Tryb życia [edytuj]

Kretowate prowadzą głównie podziemny, a nieliczne ziemnowodny tryb życia. W większości są samotnikami wykazującymi silnie rozwinięty terytorializm. Nie zapadają w sen zimowy. Na zimę gromadzą pod ziemią zapasy. Samica rodzi średnio trzy młode w miocie. Karmi je mlekiem przez ok. miesiąc.Żywia sie owadami i dżownicami.

Systematyka [edytuj]

Klasyfikacja rodzajów zaliczanych do rodziny kretowatych ulegała wielu zmianom. Autorzy wyróżniają od 3 do 5^[2] podrodzin. Poniżej przedstawiono klasyfikację opartą na badaniach genetycznych Shinohara i in. (2003)^[3]:

Systematyka rodziny
Podrodzina	Rodzaj	Gatunki
Scalopinae	Condylura	Condylura cristata – gwiazdonos
	Parascalops	Parascalops breweri – kret szczotkoogoniasty
	Scalopus	Scalopus aquaticus
	Scapanulus	Scapanulus oweni
	Scapanus	Scapanus latimanus • Scapanus orarius • Scapanus townsendii
Talpinae	Desmana	Desmana moschata – wychuchol ukraiński
	Galemys	Galemys pyrenaicus – wychuchol pirenejski
	Neurotrichus	Neurotrichus gibbsii – kret ryjówkowaty
	Scaptonyx	Scaptonyx fusicaudus
	Euroscaptor	Euroscaptor grandis • Euroscaptor klossi • Euroscaptor longirostris • Euroscaptor micrura • Euroscaptor mizura • Euroscaptor parvidens
	Mogera	Mogera imaizumii • Mogera insularis • Mogera tokudae • Mogera uchidai • Mogera wogura
	Parascaptor	Parascaptor leucura
	Scaptochirus	Scaptochirus moschatus
	Talpa	Talpa altaica • Talpa caeca • Talpa caucasica • Talpa europaea – kret europejski • Talpa davidiana • Talpa levantis • Talpa occidentalis • Talpa romana • Talpa stankovici
	Dymecodon	Dymecodon pilirostris
	Urotrichus	Urotrichus talpoides
Uropsilinae	Uropsilus	Uropsilus andersoni • Uropsilus gracilis • Uropsilus investigator • Uropsilus soricipes

Wychuchol ukraiński

W takim ujęciu wychuchole z rodzajów Desmana i Galemys włączono do podrodziny Talpinae, podczas gdy inni autorzy zaliczają je do Desmaninae^[4], a nawet podnoszą do rangi rodziny Desmanidae.

Przypisy

1. ↑ Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 89. ISBN 83-01-14344-4.
2. ↑ Kowalski K. (1971)
3. ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (ang.). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 27 marca 2008].
4. ↑ BioLib.cz

Bibliografia [edytuj]

1. Ciszek, D. & P. Myers.: Talpidae (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 3 maja 2008].
2. Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
3. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.