poniedziałek, 21 czerwca 2010

pancernik karłowaty

Pancernik karłowaty, mysz pancerna (Chlamyphorus truncatus) – gatunek ssaka łożyskowego z rodziny pancerników. Najmniejszy przedstawiciel rodziny pancerników.

Pokryty jest różowym pancerzykiem. Dorosłe osobniki osiągają rozmiar od 9 do 15 cm i wagę do 100 gramów. Występuje tylko w Argentynie (gatunek endemiczny), na odkrytych, piaszczystych terenach tuż pod cienką warstwą piasku, zwykle w pobliżu mrowisk. Poruszają się pod warstwą piasku tak jakby pływały. Na powierzchnię wychodzą tylko po deszczu, kiedy woda zaleje ich nory. Są wszystkożerne, ale ich głównym pokarmem są mrówki. Zjadają też ślimaki i niektóre części roślin.

Ochrona [edytuj]

Pancernik karłowaty jest uznawany za gatunek bliski zagrożenia wyginięciem (kategoria NT wg IUCN)Tatou tronqué.JPG

motyl azjatycki

Posted by Picasa

niedziela, 20 czerwca 2010

kret

Występowanie [edytuj]

Występują na półkuli północnej – w Europie. Azji i Ameryce Północnej. Jedynym przedstawicielem rodziny występującym współcześnie na terenie Polski jest kret europejski (Talpa europaea). Kretowate są znane ze śladów kopalnych eocenu. Na terenie Polski występowały w pliocenie wymarłe gatunki z podrodziny Desmaninae.

Charakterystyka [edytuj]

Budową ciała zbliżone są do ryjówkowatych. Charakteryzują się niewielkimi rozmiarami ciała, wąską, spłaszczoną czaszką z charakterystycznymi cienkimi łukami jarzmowymi. Większość ma silnie rozwinięte, zwrócone na zewnątrz, zakończone szpadlowatymi pazurami przednie kończyny przystosowane do kopania tuneli. Niektóre gatunki potrafią wykopać dziennie do 20 m podziemnego korytarza[1]. Mają małe, często silnie uwstecznione oczy. Na pyszczkach i kończynach występują włosy czuciowe (zatokowe). U przedstawicieli podrodziny Talpinae brak uszu zewnętrznych.

Wzór zębowy I C P M
32-44 = 2-3 1 3-4 3
1-3 0-1 3-4 3

Tryb życia [edytuj]

Kretowate prowadzą głównie podziemny, a nieliczne ziemnowodny tryb życia. W większości są samotnikami wykazującymi silnie rozwinięty terytorializm. Nie zapadają w sen zimowy. Na zimę gromadzą pod ziemią zapasy. Samica rodzi średnio trzy młode w miocie. Karmi je mlekiem przez ok. miesiąc.Żywia sie owadami i dżownicami.

Systematyka [edytuj]

Klasyfikacja rodzajów zaliczanych do rodziny kretowatych ulegała wielu zmianom. Autorzy wyróżniają od 3 do 5[2] podrodzin. Poniżej przedstawiono klasyfikację opartą na badaniach genetycznych Shinohara i in. (2003)[3]:

Systematyka rodziny
Podrodzina Rodzaj Gatunki
Scalopinae Condylura Condylura cristatagwiazdonos
Parascalops Parascalops brewerikret szczotkoogoniasty
Scalopus Scalopus aquaticus
Scapanulus Scapanulus oweni
Scapanus Scapanus latimanusScapanus orariusScapanus townsendii
Talpinae Desmana Desmana moschatawychuchol ukraiński
Galemys Galemys pyrenaicuswychuchol pirenejski
Neurotrichus Neurotrichus gibbsiikret ryjówkowaty
Scaptonyx Scaptonyx fusicaudus
Euroscaptor Euroscaptor grandisEuroscaptor klossiEuroscaptor longirostrisEuroscaptor micruraEuroscaptor mizuraEuroscaptor parvidens
Mogera Mogera imaizumiiMogera insularisMogera tokudaeMogera uchidaiMogera wogura
Parascaptor Parascaptor leucura
Scaptochirus Scaptochirus moschatus
Talpa Talpa altaicaTalpa caecaTalpa caucasicaTalpa europaeakret europejskiTalpa davidianaTalpa levantisTalpa occidentalisTalpa romanaTalpa stankovici
Dymecodon Dymecodon pilirostris
Urotrichus Urotrichus talpoides
Uropsilinae Uropsilus Uropsilus andersoniUropsilus gracilisUropsilus investigatorUropsilus soricipes

W takim ujęciu wychuchole z rodzajów Desmana i Galemys włączono do podrodziny Talpinae, podczas gdy inni autorzy zaliczają je do Desmaninae[4], a nawet podnoszą do rangi rodziny Desmanidae.

Przypisy

  1. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 89. ISBN 83-01-14344-4.
  2. Kowalski K. (1971)
  3. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) (ang.). Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 27 marca 2008].
  4. BioLib.cz

Bibliografia [edytuj]

  1. Ciszek, D. & P. Myers.: Talpidae (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 3 maja 2008].
  2. Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  3. Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.

wieloryb

Wieloryb – potoczna nazwa większego walenia. Wieloryby są największymi zwierzętami zamieszkującymi Ziemię. Od wieków poławiane dla mięsa, a przede wszystkim dla tłuszczu i spermacetu. Wieloryby, w odróżnieniu od ryb, mają płetwy poziome, a nie pionowe, dzięki czemu szybciej pływają.

Nazwa „wieloryb” jest pozostałością z czasów, gdy walenie uważano za gigantyczne ryby. Pomimo zewnętrznego podobieństwa do olbrzymich ryb (patrz rekin wielorybi), są ssakami i posiadają wszystkie najważniejsze ich cechy.

Wieloryby od dawna pobudzały wyobraźnię ludzi. Ich olbrzymie rozmiary budziły lęk i prowokowały do snucia niesamowitych opowieści, a wymierne korzyści, jakie czerpano polując na nie, pchały ludzi na morze, często w zupełnie nieznane rejony, w poszukiwaniu pożądanych dóbr: ambry, oleju, spermacetu oraz tranu.

Olbrzymi biały wieloryb kaszalot stał się bohaterem opowieści Hermana Melville'a Moby Dick, opartej (przynajmniej w części) na prawdziwych wydarzeniach, których ofiarą padła załoga statku wielorybniczego Essex.Brygmophyseter BW.jpg

ORZEŁ

Orły (Aquilinae) - podrodzina ptaków z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae)[1]. Obejmuje gatunki drapieżne, jednak jeśli to możliwe, zjadające również padlinę, zamieszkujące cały świat poza Antarktydą. Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

  • samice większe od samców
  • upierzenie obu płci jednakowe
  • w ubarwieniu przeważają brązy oraz czerń i biel
  • gniazdo na drzewie lub na skalnej półce
  • w zniesieniu 1-2 jaja
  • wysiadywanie trwa 40-50 dni
  • pisklęta opuszczają gniazdo po 50-120 dniach.

Do podrodziny należą następujące rodzaje[2][3]:

Przypisy

GoldenEagle-Nova.jpg

foka szara

W Bałtyku występują trzy gatunki fok: foka szara, foka pospolita i foka obrączkowana. Największą, a zarazem najczęściej pojawiającą się u polskich wybrzeży foką jest foka szara. Samce osiągają do 3 metrów długości i do 300 kg wagi u największych osobników. Samice, które u każdego gatunku fok są nieco mniejsze, osiągają do 2 m długości i 125 kg wagi. Liczebność populacji bałtyckiej szacuje się na 22,5tysięcy osobników[4].

Cechy charakterystyczne [edytuj]

  • szara sierść,spód brzucha jaśniejszy,ciemne plamy na całym ciele
  • stare osobniki są prawie czarne
  • długi, wąski psi pysk
  • długie wąsy
  • twarde pazury
  • ostre zęby przystosowane do zjadania ryb i mięczaków
  • krótkie, owłosione płetwy

Tryb życia [edytuj]

Foki wiodą wodno-lądowy tryb życia. Podczas gdy na lądzie są ociężałe i niezdarne, w wodzie okazują się być wspaniałymi pływakami. Są szybkie, zwinne i zdolne do rozmaitych akrobacji. Nurkując, pozostają pod wodą zwykle do 10 minut. Śpią unosząc się na powierzchni wody, pod wodą, lub też wylegują się na lądzie. Uwielbiają wygrzewać się na słońcu.

Foki szare prowadzą osiadłe życie, nie lubią dalekich wędrówek. Tylko młode osobniki wypuszczają się czasem na ponad 1000 km wycieczki. Są ostrożne i płochliwe. Młode foczęta, które przychodzą na świat mają średnio 75 cm długości i ważą 6-10 kilogramów. Młode foczki pokryte są białym, gęstym futrem, nazywanym lanugo. Pozostają pod opieką matki tylko w czasie 3 tygodni karmienia, później,zachęcane przez matkę ruszają w świat i od tamtej pory muszą już radzić sobie same.

Gody [edytuj]

Foka szara jest gatunkiem poligynicznym, to znaczy samiec w okresie godowym ma dostęp do więcej niż jednej samicy. Zwykle gromadzi wokół siebie 6-10. Potrafi wściekle bronić swojego haremu, jak i całego zajmowanego przez grupę terytorium. Proces kojarzenia jest często poprzedzony ostrą rywalizacją o partnerki.

Pewni angielscy uczeni zaobserwowali, że samice odrzucają zaloty niektórych samców, spotykając się ze skojarzonymi wcześniej partnerami. Uczeni ci wysnuli wniosek, że płodzone rokrocznie focze szczenięta są pełnoprawnym rodzeństwem oraz że samice wolą samców, z którymi już wcześniej się kojarzyły, bo pomiędzy nimi wytworzył się rodzaj specyficznej więzi.

Fokarium [edytuj]

Badaniem fok i ich rozmnażaniem w celu zachowania ginącego gatunku zajmuje się Stacja Morska Uniwersytetu Gdańskiego, która prowadzi unikalne fokarium w mieście Hel.

Ciekawostki [edytuj]

Spotkanie dzikich osobników foki szarej w Polsce jest możliwe, choć są to rzadkie przypadki. Jedynym regularnym miejscem pojawiania się tych zwierząt jest rezerwat przyrody Mewia Łacha położony u ujścia Przekopu Wisły. W 2007 roku obserwowany był harem składający się z samca i do pięciu samic. Aż dziewięć fok szarych widziano tam w 2008 roku, a 2 września 2009 r. odnotowano najnowszy rekord - 12 osobników.

Ochrona [edytuj]

Całkowita; foka szara jest w Polsce gatunkiem rzadkim, narażonym na wyginięcie.

Zobacz też [edytuj]

Poland Hel - seal.jpg

waleń

Walenie (Cetacea) – rząd ssaków (w kladystyce to klad w obrębie parzystokopytnych). Występują one głównie w oceanach. Wyjątkiem są delfiny słodkowodne, zamieszkujące rzeki oraz nieliczne gatunki żyjące na styku tych dwóch środowisk (estuaria). Rząd waleni skupia około 80 gatunków dużych zwierząt, takich jak delfin, morświn[2], kaszalot, płetwal błękitny. Ich podobieństwo do ryb ma charakter konwergencji.Orca 2.jpg